احسان و نیکوکاری از ارزش هایی است که در نظام تعلیم و تربیت به آن بهای زیادی داده شده است؛
زیرا معیاری برای سنجش خوبی ها و فرصتی برای نهادینه شدن فضایل اخلاقی در انسان است.
توجه به دیگران و انفاق، از اخلاق های پسندیده ای است که چنانچه نهال آن از کودکی در
دل ریشهبدواند، همواره آثار مثبت آن، روح و جسم آدمی را تحت تأثیر قرار می دهد؛
زیرا خداوند نعمت خود را وسیله ای برای آزمون الهی قرار داده
و روحیه بخشندگی را نصیب بندگان شایسته خود کرده است.
صدقه و کمک به دیگران در درجه نخست، سبب افزایش نعمت و رزق و روزی می شود
و علاوه بر پاداش اخروی آن، به پرورش روحیه انسان و حس نوع دوستی کمک می کند.
این در حالی است که آیات و احادیث بسیاری درباره نیکوکاری وجود دارد.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرموده است:
«به واسطه صدقه، اسباب افزایش رزق و روزی بر انسان نازل می شود و شر و بلا از او دور می شود».
مردى خدمت رسول خدا صلى الله علیه وآله عرض کرد: چرا من مرگ را دوست ندارم؟!
فرمود: آیا مال و ثروتى دارى؟ عرض کرد: آرى.
فرمود: آن را پیش از خودت بفرست، عرض کرد نمى توانم!
فرمود: «قلب انسان همراه اموال او است، اگر آن را پیش از خود بفرستد، دوست دارد به آن ملحق شود، و اگر آن را نگهدارد دوست دارد، همراه آن بماند»
«مجمع البیان»، جلد 8، صفحه 407
پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله)مى فرمايد: رجب، «شهرالله الأصمّ» است؛ و بدان سبب آن را «اصمّ» ناميدند كه هيچ ماهى از لحاظ احترام و عظمت و برتري نزد خداوند به پاي آن نمى رسد؛ مردم زمان جاهليت به رجب حرمت مى نهادند و آنگاه كه اسلام درخشيدن گرفت، بر حرمت آن افزود. بدانيد كه رجب، ماه خدا شعبان، ماه من و رمضان، ماه امت من است پس هركس يك روز از رجب را روزه بدارد، مستحقّ رضوان الهى گردد و روزه اش غضب الهى را خاموش كند و خداوند درى از درهاى جهنّم را بر او ببندد. اگر كسى به اندازه تمام زمين طلا انفاق كند، برتر از روزه يك روز آن نخواهد بود…هرگاه شب شود، دعايش مستجاب خواهد بود؛ يا در دنيابه او عطا خواهد شد و يا براى آخرت او ذخيره مى شود.(1)
در همين زمينه امام كاظم(عليه السلام) مى فرمايد: رجب، نام نهرى در بهشت است كه از شير سفيدتر و از عسل شيرين تر است؛ بنابراين هركس يك روز از ماه رجب را روزه بدارد، خداوند از آن نهر به او خواهد نوشاند.(2)
همچنين آن حضرت در روايت ديگرى مى فرمايد: رجب، ماه عظيمى است كه خداوند، اعمال نيك را در آن چند برابر مى فرمايد و گناهان را در آن محو مى كند. پس هركس يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد، به اندازه مسير يك سال از جهنّم دور و هركس سه روز از آن ماه را روزه بدارد، بهشت بر او واجب مى شود.(3)
(1) . فضائل الأشهر الثلاثة، ص24
(2) . اقبال الأعمال، ص 635
(3) . همان
حضرت اميرالمؤمنين (عليهالسلام) فرمودند:
اى مردم! به خدا سوگند من هرگز شما را به هيچ طاعتى فرا نمی خوانم مگر آن كه خود بر شما. در عمل به آن. پيشى مىجويم و از هيچ گناهى بازتان نمی دارم و نهى نمىكنم. مگر آن كه پيش از شما، خود را از عمل به آن باز میدارم.
نهج البلاغه، خطبه173
هرکس که شود داخل حصن حیدر * ایمن بود از عذاب روز محشر
جز مهر علی و آل چیزی نبود * سرمایه ی طوبا و بهشت و کوثر
برای کسی که میفهمد هیچ توضیحی لازم نیست
و برای کسی که نمیفهمد؛ هر توضیحی اضافه است…
آنان که میفهمند عذاب میکشند و آنان که نمیفهمند عذاب میدهند..!
مهم نیست که چه مدرکی دارید
مهم این است که چه درکی دارید…!
مغز کوچک و دهان بزرگ؛ میل ترکیبی بالایی دارند،
کلماتی که از دهان شما بیرون می آید
ویترین فروشگاه شعور شماست…!
پس وای بر جـماعتـی که لب را بی تامل وا کنند
چرا که کم داشتن و زیاد گفتن
مثل نداشتن و زیاد خرج کردن است.!
پس نگذارید زبان شما از افکارتان جلو بزند…!